بیمه های مسئولیت

بیمه مسئولیت و انواع آن 

در یک جامعه مدرن، افراد با شغل ها و مسئولیت های متفاوتی وجود دارد. هر کدام از این اشخاص متناسب با شغل و سمت خود، با خطراتی مواجه هستند که می تواند متوجه جان و مال آنها و یا دیگران باشد. مثلا یک پرستار وظیفه دارد تا تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گیرد. اما شاید در اثر یک اشتباه غیر عمد و یا کوتاهی او، فرد بیمار جان خود را از دست داده و یا برای همیشه زمین گیر شود. خب مطمئنا هیچ کسی به عمد این کار را انجام نمی دهد و انسان نیز جایز الخطاست. اما خانواده بیمار داغ دیده هستند و شاید بخواهند حق دیه و یا زمین گیر شدن بیمار خود را از پرستار بگیرند. این ریسکی است که پرستار به طور روزانه و در راستای مسئولیت شغلی خود، با آن مواجه است. به همین دلیل در صنعت بیمه، یک دوراندیشی جالب نسبت به این خطرات انجام گرفته و هر فردی می تواند متناسب با شغل خود، از بیمه مسئولیت استفاده کند. این نوع از بیمه متناسب با تنوع شغلی، انواع مختلفی دارد و شرایط استفاده از آن برای هر شغلی متفاوت است. در ادامه این مطلب، به طور کامل در خصوص بیمه مسئولیت و کلیه مباحث مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

تعریف مسئولیت و انواع آن

همانطور که از نام بیمه مسئولیت پیداست، این بیمه در راستای مسئولیتی که افراد یک جامعه در قبال دیگران دارند، تعریف می شود. یعنی هر کسی باید پاسخگویی اعمال خود در برابر دیگران باشد. حتی به لحاظ حقوقی نیز، تعریف کاملی از مسئولیت در ماده 328 قانون مدنی وجود دارد. بر اساس این تعریف،

«هر کس مالی از غیر را تلف نماید، ضامن جبران آن است و باید مثل یا قیمت آن را پرداخت نماید و هر کس موجب زیان و یا خسارت به جان و مال اشخاص دیگر گردد، مسئول جبران آن می‌باشد.»

اما مسولیت انواع مختلفی دارد. یعنی مسئولیت هر شخصی در قبال همنوعانش، می تواند حقوقی، کیفری، قانونی و یا مدنی باشد. اما پوشش های بیمه ای تعریف شده در بیمه مسئولیت، بیشتر متوجه جنبه مدنی این مسئولیت ها است. یعنی شرکت های بیمه همواره سعی دارند تا بر اساس قوانین مصوب بیمه مرکزی، قانون مسئولیت های مدنی افراد شاغل در جامعه را پوشش دهند. به همین

دلیل، مسئولیت مدنی و پوشش بیمه ای آن را تعریف خواهیم کرد.

بیمه مسئولیت مدنی

قبل از معرفی و توضیح کامل آن، لازم است تا با تعریف حقوقی مسئولیت مدنی آشنا شویم.

تعریف حقوقی مسئولیت مدنی

به لحاظ حقوقی، مسئولیت مدنی شامل هرگونه تعهد و التزام شخص نسبت به جبران ضرر و زیان وارده به دیگری است. این زیان می تواند ناشی از عمل شخص مسئول و یا اشخاص وابسته به وی، و یا از جانب اشیا و اموال تحت مالکیت او باشد. پس زمانی می توان یک نفر را مسئول عملی دانست، که یکی از دو حالت زیر رخ دهد:

زمانی که فرد در انجام اعمال خود، مرتکب خطا و یا قصوری شود. (نظریه تقصیر)

اگر خطر ایجاد شده ناشی از عمل و فعالیت یک شخص باشد، او مسئول جبران زیان وارده به دیگران خواهد بود. (نظریه خطر)

بیمه مسئولیت مدنی چیست؟

بیمه مسئولیت مدنی به عقدی می گویند که طی آن، بیمه گر متعهد می شود که در صورت تحقق خطر موضوع بیمه نامه، خسارت وارده به اشخاص ثالث که بر عهده بیمه گزار است را، جبران کند. بیمه گزار نیز در ازای انتقال این مسئولیت، باید وجهی مشخص را به شرکت بیمه ای بپردازد. به زبانی ساده، یعنی شرکت بیمه ای در ازای دریافت مبلغی مشخص، تعهد می کند که خسارت ناشی از اعمال و فعالیت افراد و شرکت ها را بپردازد. البته بیمه مسئولیت تنوع پوششی بسیار زیادی دارد و هزینه و شرایط آن، بر اساس شغل افراد تعیین می شود.

پس فرد بیمه گزار برای استفاده از پوشش های متنوع این نوع از بیمه، باید آپشن های اضافی را به بیمه نامه خود اضافه کند. به این پوشش های اضافی در اصطلاح بیمه ای، کلوز می گویند. اما به خاطر تنوع شغلی و مسئولیت های اجتماعی در جامعه، تعداد کلوزهای مرتبط با بیمه مسئولیت زیاد است. ولی فرد بیمه گزار اطلاع کاملی از زوایا و شرایط پوششی این کلوزها ندارد. به همین دلیل، توصیه می شود که از تجربه مشاوران بیمه ای در این زمینه استفاده کنید. چون انتخاب کلوزهای بیمه مسئولیت، از حساسیت خاصی برخوردار بوده و می تواند در زمان خسارت احتمالی، کمک حال شما باشد. الو بیمه، یکی از سایت های معتبر و فعال در زمینه ارائه خدمات بیمه ای است. پس می توان از تجربه مشاوران بیمه ای این سایت، برای انتخاب کلوزهای مرتبط با شغل خود استفاده کرد.

انواع بیمه مسئولیت مدنی

بیمه مسئولیت برای پوشش خسارت های احتمالی، ناشی از مسئولیت افراد در مشاغل مختلف به وجود آمد. اما میزان مسئولیت افراد در مشاغل مختلف، متفاوت است و نمی توان یک چارچوب کلی برای صدور بیمه نامه مسئولیت تعیین کرد. مثلا مسئولیت شغلی یک پزشک به مراتب بیشتر از یک آرایشگر است. چون پزشک با سلامتی و جان مردم سروکار دارد و یک آرایشگر با موهای سر و زیبایی های ظاهری افراد. پس متناسب با هر شغل و منصبی، می توان یک بیمه نامه مسئولیت جدید تعریف کرد. ولی در یک تقسیم بندی کلی، بیمه مسئولیت مدنی شامل موارد زیر می شود. در خصوص هر کدام از این بیمه ها توضیح داده و به مهمترین نوع آنها اشاره خواهیم کرد. 

1 – بیمه مسئولیت حرفه ای

این نوع بیمه، مربوط به مسئولیت حرفه ای افراد در قبال دیگران است. یعنی بیمه مسئولیت حرفه ای، جوابگوی آن دسته از خسارت مالی و جانی افراد است که در راستای مسئولیت قانونی صاحبان حرف، برای دیگران به وجود می آید. نمونه های پرکاربردی از این نوع بیمه، مربوط به موارد زیر است :

مسئولیت پزشکان و پیراپزشکان

مسئولیت مهندسین ناظر

مدیران بیمارستان، کلینیک، داروخانه و آزمایشگاه

بیمه مسئولیت وکلای دادگاه

یعنی صاحبان چنین مشاغل حرفه ای، می توانند متناسب با شغل و جایگاه خود، از بیمه مسئولیت حرفه ای استفاده کنند.

مسئولیت پزشکان و پیراپزشکان، نمونه شناخته شده و پرکاربردی از مسولیت حرفه ای است. چون شرایط شغلی پزشکان بسیار حساس است و کوچکترین خطا در شغل آنها، می تواند منجر به مرگ انسانی دیگر شود. اما پزشکان با استفاده از این نوع بیمه، می توانند مسئولیت حرفه ای خود در برابر بیماران را پوشش دهند. چنین مسئولیتی می تواند به خاطر قصور و اشتباه پزشک در تشخیص آزمایش و یا در طول یک عمل جراحی ایجاد شود.

حق بیمه مرتبط با مسئولیت های حرفه ای، بر اساس تخصص افراد و تعهدات کاری آنها تعیین می شود. یعنی هر چقدر تعهدات درخواستی یک پزشک از شرکت بیمه بیشتر باشد، حق بیمه پرداختی آن نیز بیشتر می شود. مثلا حق بیمه یک پزشک که صرفا پوشش بیمه ای را برای عمل جراحی می خواهد، با پزشکی که علاوه بر عمل جراحی کار تشخیص آزمایش را نیز انجام می دهد، متفاوت است. این موضوع در ارتباط با مهندسین ناظر نیز صدق می کند. چون حق بیمه پرداختی یک مهندس ناظر، بر اساس پایه و رتبه آنها و متراژی که می تواند محاسبه و ناظر آن باشد، تعیین می شود. برای تعیین حق بیمه مربوط به دیگر مشاغل حرفه ای، معیارهای مشخصی وجود دارد که در صورت تمایل، می توانید از پشتیبانی سایت راهنمایی های لازم را دریافت کنید.

2 – بیمه مسئولیت مدنی تولید کنندگان کالا

شاید در طول فرآیند تولید یک کالا یا محصول، اشتباهی رخ دهد. این موضوع باعث می شود که کالایی ناسالم به دست مشتری رسیده و سلامتی و امنیت او را تهدید  کند. مثلا یک خوراکی غیر بهداشتی، می تواند باعث مریضی یک کودک شود. در چنین شرایطی، تمام قصورات را از چشم تولید کننده می بینند. چون نمی توان یک کارگر خط تولید و یا بازاریاب را مقصر دانست. این ضرر جانی یا مالی ایجاد شده برای مصرف کننده، مسئولیتی را برای تولید کننده کالا ایجاد می کند. پس تولیدکنندگان می توانند با شرکت های بیمه وارد قرارداد شده و برای جبران خسارت های این چنینی، از پوشش بیمه ای استفاده کنند. بیمه مسئولیت تولیدکنندگان، شامل دو بخش تضمین کیفیت و مسئولیت تبعی ناشی از محصول است.

3 – بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان

کارفرمای یک پروژه یا طرح عمرانی، مسئول حفظ جان تمامی کارکنانی است که در آن پروژه مشغول به کار هستند. چون بر اساس قانون کار، کارفرما در قبال حوادثی که به خاطر رعایت نکردن مقررات فنی و ایمنی برای کارکنان رخ می دهد، مسئول است و باید جبران خسارت کند. این موضوع محدود به فعالیت های عمرانی نیست و در خصوص دیگر فعالیت های تجاری، بازرگانی و غیره نیز صدق می کند. شرکت های بیمه برای تعیین هزینه بیمه مسئولیت کارفرما، عواملی مانند پایه طبقه و ریسک شغلی کارکنان، میزان تعهدات درخواستی کارفرما، تعداد کارکنان و کلوزهای درخواستی را معیار قرار می دهند. برخی از بیمه های مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان به شرح زیر است:

مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان فعالیت های خدماتی، صنعتی، تولیدی و بازرگانی

مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی

مسئولیت پیمانکاران فرعی

مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ویژه فعالیت های عمرانی

4 – بیمه مسئولیت مدنی عمومی

در یک فعالیت عمرانی مانند ساخت و ساز ساختمانی، مسئولیت کارفرما محدود به کارگران و افراد مشغول به کار در آنجا نیست. بلکه تامین امنیت جانی و مالی عابرین پیاده، همسایگان و یا بازدیدکنندگان سازه نیز، بر عهده کارفرما است. چون معمولا چنین فرآیندهایی طولانی و زمان بر هستند و قبل از وقوع حادثه، باید به فکر پوشش بیمه ای چنین حوادثی باشیم. این مثال، تنها نمونه ای از مسئولیت افراد نسبت به اشخاص ثالث است. برای پوشش دادن خسارت ناشی از چنین حوادثی، باید از بیمه مسئولیت مدنی عمومی استفاده کرد. در هنگام خرید این نوع از بیمه مسئولیت، شرکت بیمه متناسب با هزینه پرداختی شما سقفی را برای تعهدات جانی و مالی تعیین می کند. برخی از اینگونه بیمه نامه ها عبارتند از:

مسئولیت مدنی ناشی از آتش سوزی

مسئولیت عملیات ساختمانی در برابر اشخاص ثالث

مسئولیت مدیران شهربازی

مسئولیت نصب و نگهداری آسانسور

مسئولیت مدنی جامع شهرداری ها و دهیاری ها

5 – بیمه مسئولیت فنی مدیران

مدیران مجموعه های ورزشی و یا آموزشی مانند مهد کودک ها، در قبال افرادی که در این اماکن حضور دارند، مسئول هستند. چون امکان دارد که شخصی هنگام استفاده از تجهیزات ورزشی و یا امکانات تفریحی موجود در چنین اماکنی، دچار آسیب های بدنی و جانی شود. پس مدیران چنین اماکنی، باید از بیمه مسئولیت فنی مدیران استفاده کرده و خسارت های ناشی از چنین حوادثی را دفع کنند. دارندگان ماشین آلات کشاورزی، صاحبان پارکینگ های عمومی، مدیران واحدهای اقامتی-تفریحی و تمام افراد مسئول در چنین مجموعه هایی، می توانند از این نوع بیمه مسئولیت استفاده کنند. هر کدام از این مشاغل شرایط خاص خود را دارند که حق بیمه پرداختی بر اساس آن تعیین می شود. مثلا مدیران مهد کودک برای استفاده از پوشش بیمه ای مسئولیت نگهداری از نوزادان زیر یکسال و کودکان استثنایی، باید به ترتیب 20 و 40 درصد اضافه نرخ بپردازند.

مسئولیت مدیران مهد کودک

مسئولیت مدیران مجموعه های ورزشی

مسئولیت مدیران واحدهای اقامتی

مسئولیت مدیران تورهای مسافرتی و زیارتی

مسئولیت هیئت مدیره ساختمان

مسئولیت پارکینهای عمومی

مسئولیت نصب و نگهداری تابلوهای تبلیغاتی

مسئولیت دارندگان ماشین آلات راه سازی، ساختمانی و کشاورزی

6 – بیمه مسئولیت قراردادی

برخی از مسئولیت های شغلی، بر اساس قانونی مشخص تعریف می شوند. مثلا بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنانش، بر اساس قانون کار ایجاد می شود. اما جذابیت های بیمه مسئولیت به قدری است، که حتی مسئولیت های خارج از قانون را می توان با آن پوشش داد. چنین بیمه نامه ای بر اساس موارد توافقی بین بیمه گزار و بیمه گر صادر می شود.

مسئولیت مدنی متصدیان حمل و نقل داخلی

مسئولیت متصدیان شرکت های بین المللی کالا در جاده CMR   

نمونه ای خاص از این نوع بیمه مسئولیت است. این بیمه، تمام خسارت های ناشی از حمل بار در قبال ارسال کننده و صاحب کالا را پوشش می دهد.  

7 – بیمه مسئولیت مدنی طرح‌های مخصوص

بیمه مسئولیت مدنی را می توان برای طرح های خاص نیز، در نظر گرفت. بیمه های اعتباری و بیمه اسب، دو نمونه از طرح های خاص در بیمه مسئولیت هستند. مثلا در بیمه اسب، شرکت بیمه ای تلف شدن و یا نقص عضو اسب های مسابقه را تحت پوشش قرار می دهد. این پوشش بیمه ای تا سقف تعهدات بیمه نامه و در محدوده جغرافیایی کشور اعتبار دارد. بیمه نامه اعتباری نیز، بر طبق آیین نامه 51 بیمه مرکزی و برای پوشش ریسک عدم پرداخت مطالبات اشخاص صادر می شود.

تعهدات بیمه گر و بیمه گزار در بیمه مسئولیت

بیمه گزار وظیفه دارد که حق بیمه را در موعد مقرر پرداخت کند. پس در صورت عدم پرداخت چنین حقی از جانب او، بیمه گر می تواند مطابق شرایط رفتار کرده و یا بیمه نامه را فسخ کند.

طرفین باید حسن نیت داشته و به قرارداد بیمه پایبند باشند.

بیمه گزار باید تا حداکثر 5 روز از زمان وقوع حادثه، خسارت به وجود آمده را به شرکت بیمه گزارش کند.

اگر شرایط بیمه مسئولیت و ریسک های مرتبط با آن تغییر کند، بیمه گزار باید به صورت کتبی به بیمه گر گزارش دهد.

در شرایط وقوع حادثه و تشخیص محرز بودن مسئولیت بیمه گزار توسط بیمه گر، خسارت می تواند زودتر از موعد دادگاه نیز پرداخت شود.

برای بیمه گزارانی که به پرداخت دیه محکوم شوند، حداکثر تعهد شرکت بیمه بر اساس ارزانترین نوع بیمه به ازای هر زیان دیده مشخص می شود.

بیمه گزار می تواند در راستای دفاع از حق خود، اجازه انتخاب وکیل را به بیمه گر واگذار کند. 

معیارهای مهم در تعیین هزینه بیمه مسئولیت

هزینه صدور بیمه، بستگی به شرایط کاری فرد مسئول و کلوزهایی دارد که به آن اضافه می شود. مطمئنا هر چقدر سقف درخواستی تعهدات مالی و یا جانی شما بیشتر باشد، باید هزینه بیشتری را برای صدور بیمه نامه مسئولیت بپردازید. همچنین تعداد افرادی که قصد پوشش بیمه ای آنها را دارید، می تواند در تعیین هزینه این بیمه تاثیرگذار باشد.

در مسئولیت های خدماتی، می توان بیمه نامه را به دو صورت بی نام و با نام صادر کرد. اما در بیمه های مسئولیت ساختمانی، معمولا بیمه نامه ها را به صورت بی نام صادر می کنند. بیمه مسئولیت با نام، یعنی مشخص شود که این بیمه با هدف پوشش خسارت های احتمالی فردی خاص، تهیه می شود. فراموش نکنید که هزینه صدور بیمه نامه با نام، کمتر از نوع بی نام آن است.

تعداد دیات تحت پوشش، نوع فعالیت و یا شغل فرد مسئول و کارکنان، تعداد پوشش های فوتی، تعداد پوشش های نقص عضو، طبقه شغلی کارکنان و غیره، عواملی هستند که قیمت بیمه مسئولیت بر اساس آنها تعیین می شود. برای برآورد تقریبی هزینه بیمه مسئولیت، می توانید شغل و یا حرفه خود را در کادرهای ابتدای صفحه وارد کنید. سایت الو بیمه، متناسب با شرایط اعلامی شما، قیمت های مختلف مربوط به شرکت های بیمه را نمایش می دهد. 

خرید بیمه مسئولیت

خرید بیمه مسئولیت مانند خرید دیگر خدمات بیمه ای ثابت همچون بیمه شخص ثالث خودرو نیست. چون شرکت های بیمه ای، خدمات متنوعی را در قالب بیمه مسئولیت به مشتریان خود ارائه می دهند. فراموش نکنید که بهترین بیمه مسئولیت، بیمه ای است که به طور کامل خسارات جانی و مالی ناشی از مسئولیت شما در شغلتان را پوشش دهد. تنوع خدماتی در این نوع بیمه بسیار زیاد است؛ پس پیشنهاد می کنیم قبل از خرید بیمه مسئولیت، حتما با مشاورین متخصص در این زمینه مشورت نمایید. همکاران حدفه ای ما در کارگزاری الو بیمه می توانند از مشاوره تا خرید بیمه نامه همراه شما باشند تا بتوانبد بهترین خدمات را از شرکتهای بیمه دریافت نمایید.